افزایش عمر صفحه کلاچ به یک دغدغه برای صاحبان خودرو ها تبدیل شده که در این
مقاله تلاش کردیم راه کار هایی جهت رفع این مشکل بیان کنیم
نقش و وظیفه صفحه کلاچ در خودرو
سیستم کلاچ به عنوان یکی از کلیدی‌ترین مجموعه‌ها در خودرو مطرح است و عملکرد
صحیح آن، تاثیر مستقیم در کارکرد خودرو و از جمله بخش تولیدکننده قدرت (موتور) و
بخش انتقال نیروی محرکه (جعبه دنده، میله گاردان، دیفرانسیل، پلوس‌ها و…) دارد و
در صورت بروز اشکال در این سیستم ـ حتی به شکل جزئی ـ راندمان خودرو با مشکل
مواجه خواهد شد.
اصل کار پایه‌ی کنترل کلاچ این است که زمانی که شما با پا پدال را فشار می دهید آن
را کاملاً غیر درگیر می کنید و سپس با برداشتن پا از پدال دوباره آن را درگیر خواهید کرد.
با این کار میتوانید به نرمی دنده‌ها را تعویض کرده و مانع از خوردن دنده‌ها به یکدیگر
شوید.
در واقع صفحه کلاچ (لوازم یدکی مزدا) جزو پرمصرف‌ترین و البته پرکاربردترین قطعه در
خودرو است. و همین دلیل است که عمر مفید صفحه کلاچ در خودرو کم است و باید
در دوره‌های زمانی خاص آن را تعویض کنید تا مشکلات دیگری را برای شما خودرویتان
به وجود نیاورد.
درواقع سلامت و درست کار کردن صفحه کلاچ بر شتاب و کشش خودرو تأثیر خواهد
داشت و رانندگی را راحت‌تر و روان‌تر خواهد کرد.یکی دیگر از مسایلی که باعث افزایش
اهمیت این قطعه مصرفی شده است گران بودن صفحه کلاچ به خصوص با افزایش
قیمت‌ها در سال های گذشته است. و همین باعث میشود بسیاری از قطعه نامرغوب
و کم کیفیت استفاده نمایند که این کار یک اشتباه بزرگ محسوب میشود.
بسیاری از رانندگان لرزیدن کلاچ را در وسیله نقلیه خود تجربه کرده اند، این اتفاق
می تواند ناشی از ساییدگی یا پارگی باشد که نباید برای مدت طولانی از آن چشم
پوشی کرد.
لغزش کلاچ ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد، علاوه بر فشار صفحه کلاچ و دیسک
کلاچ، این مشکل اغلب در سیستم آزاد کننده انرژی وجود دارد. از دلایل دیگر میتوان به نصب
کلاچ اشتباه و بلبرینگ فرسوده اشاره نمود. یکی از نشانه های خرابی کلاچ این است که
سرعت خودرو مطابق با دور موتور در حین شتاب سریع افزایش پیدا نمی کند.
عمر مفید صفحه کلاچ چند هزار کیلومتر است؟
بسته به نوع رانندگی و شرایط ترافیکی، سبستم کلاچ هر 50 الی 60 هزار کیلومتر ممکن
است نیاز به تعویض یا رگلاژ داشته باشد. لذا پس از طی این میزان کیلومتر، حتما حواستان
به چک کردن سیستم کلاچ و انتقال قدرت خودرویتان باشد. یکی از اشتباه ترین کارهایی که
در هنگام رانندگی میتوان انجام داد، گذاشتن پا رو کلاچ در حین رانندگی است، یعنی در زمانی
که قصد تعویض دنده نداریم. به همین دلیل بود که گفتیم بسته به نوع رانندگی. همین موضوع
در طولانی مدت سبب کاهش عمر صفحه کلاچ می گردد. همینطور کسانی که عمدتا در مسیرهای
برون شهری رانندگی می کنند و به ترافیک شهری نمیخورند، عمر صفحه کلاچ طولانی تر خواهد
بود. برای این دسته از خودروها ممکن است تا 70 الی 80 هزار کیلومتر هم نیازی به تعویض صفحه
کلاچ نباشد.
البته با توجه به تجربه ای که برای خودروهای داخلی وجود دارد، عمر صفحه کلاچ کمتر از 45 هزار
کیلومتر نیست. این میزان هم برای رانندگانی است که در مسیرهای پر ترافیک رانندگی میکنند و
اصول صحیح رانندگی را نیز رعایت نمی کنند. با یک رانندگی معقول و صحیح، میتوان عمر مفید
صفحه را تا 70 هزار کیلومتر هم افزایش داد. در ادامه به روش هایی می پردازیم که به کمک آن
میتوانید خرابی سیستم کلاچ خود را تشخیص دهید.
راه های شناسایی خرابی کلاچ
- اگر بوی سوختگی از کلاچ به مشام می رسد یا هنگام حرکت در جاده‌های شیب دار مانند سربالایی، توان خروجی کاهش پیدا کند نشانه های هشدار در مورد خرابی کلاچ است. این عیب را در حالت توقف و در تعمیرگاه نیز می توان تشخیص داد.
- اگر بخواهید خودتان خرابی کلاچ را چک کنید کافی است در حالی که ترمز دستی کشیده شده است کلاچ را خلاص کنید. خودرو را در دنده 3 قرار دهید و دور موتور را به 2 هزار دور در دقیقه برسانید. پدال کلاچ را آهسته رها کنید تا کلاچ درگیر شود. در این وضعیت باید موتور بلافاصله خاموش شود و اگر خاموش نشد صفحه کلاچ می لغزد.
لغزش شدید (بکسواد) یا دراز مدت کلاچ موجب گرم شدن (داغ شدگی) صفحه کلاچ و خراشیدگی فلایویل می شود. باید توجه داشت اگر خلاصی صفحه کلاچ صفر باشد به این معنی است که دوشاخه کلاچ دائما بلبرینگ کلاچ را تحت فشار بر روی شاخک‌ها نگه داشته و در نتیجه فشار وارد بر صفحه کلاچ به میزان کافی نیست.
در این حالت در اثر گرمای حاصل از اصطکاک فرسایش بیش از حد ایجاد شده ضریب اصطکاک کاهش یافته و احتمال لغزش وجود خواهد داشت. در صورتی که لغزش صفحه کلاچ را دیدید قبل از هرگونه اقدام ابتدا به کمک جک خودرو را بالا ببرید و در جست وجوی قطعات خمیده، شکسته و یا آسیب دیده‌ی سیستم کلاچ باشید.
روشهایی برای افزایش عمر صفحه کلاچ
در این بخش به بیان راه کار هایی جهت بالابردن عمر صفحه کلاچ می پردازیم
عدم استفاده بی‌مورد از صفحه کلاچ خودرو در رانندگی
همان‌طور که می‌دانید تا زمانی که صفحه کلاچ خودرو بالا نیامده است به معنای استفاده از صفحه کلاچ می‌باشد. به همین دلیل شما باید بعد از تعویض دنده حتما به طور کامل پای خود را به طور کامل از روی دنده بردارید. لازم است بگوییم هر چقدر این زمان فشردن و رها کردن صفحه کلاچ در زمان تعویض دنده کم باشد، باعث افزایش عمر مفید صفحه کلاچ خودرو خواهد شد.
2- تعویض دنده خودرو به صورت درست
روش هایی در هنگام تعویض دنده وجود دارد که بسیار اشتباه است اما بسیاری از افراد این کار را انجام میدهند و آن این است که در هنگام تعویض دنده کلاچ را آزاد نمیکنند و یا تکمیل نکردن تعویض دنده قبل از غیرفعال کردن صفحه کلاچ یکی دیگر از این موارد است که میتواند باعث فرسودگی و خرابی زودهنگام صفحه کلاچ خودرو و به خصوص بی‌ثباتی و کج شدن دیسک شود.
3- حمل بارهای سنگین و سوزاندن صفحه کلاچ خودرو : زمانی که شما بارهای سنگین را با خودروی خود حمل میکنید و در جاده هایی که دارای سربالایی زیادی هستند رانندگی میکنید باعث فشار آمدن و وارد شدن حداکثر آسیب به صفحه کلاچ می‌شوید. اما اگر مجبور به جابجا کردن بارهای سنگین با خودرو خود هستید، توصیه می‌کنیم که با سرعت متوسط حرکت کنید و دنده‌ها را به آرامی تعویض نمایید تا حداقل فرسودگی صفحه کلاچ رخ دهد. همچنین تیکاف کردن (به حرکت درآوردن درجا خودرو و لاستیک‌های اتومبیل) نیز به مرور عمر صفحه کلاچ را کم می‌کند و باعث فرسودگی آن میشود. علاوه بر این، بکسل کردن خودرو های دیگر نیز از مسایلی است که میتواند به صفحه کلاچ شما آسیب جدی وارد نماید.
4- متوقف کردن خودرو در مسیرهای سربالایی رانندگی : شاید برای شما هم پش آمده باشد که در هنگام رانندگی در سربالایی ها در ترافیک گیر کرده باشید و در این زمان برای جلوگیری از حرکت خودرو به عقب، عادت داشتید که با کمی فشار پدال کلاچ این امر را انجام دهید. اما باید بگوییم که این کار به مرور باعث خرابی صفحه کلاچ خواهد شد. به همین دلیل در این شرایط میتوانید از ترمزدستی برای متوقف کردن خودرو در سربالایی‌ها استفاده کنید.
5- نوع رانندگی در جاده‌های درون‌شهری و برون‌شهری : معمولاً با توجه به نوع رانندگی در جاده‌های درون‌شهری و برون‌شهری، طول زمان استفاده از صفحه کلاچ و استاندارد عمر مفید آن متفاوت است. به طور مثال برای رانندگی در جاده‌های درون‌شهری و با توجه به ترافیکی که وجود دارد، میتوان به طور حدودی تا 45000 کیلومتر این استاندارد زمانی را ایجاد کرد. البته با رانندگی مناسب و کم شتاب این رقم حتی تا 70000 کیلومتر نیز قابل افزایش خواهد بود.
6- گرفتن نشتی‌های دور گیربکس : سعی کنید هر ازگاهی نشتی هایی که ممکن است از گیربکس داشته باشد را چک کنید تا بتوانید از چرب شدن صفحه کلاچ جلوگیری نمایید.
اگر در حین رانندگی متوجه شده‌اید که خودرو شتاب خوبی ندارد اما زیاد گاز می‌خورد، باید به فکر تعویض صفحه کلاچ خودرو خود باشید.
